Đại diện sở hữu trí tuệ là tổ chức thực hiện dịch vụ tư vấn và đại diện liên quan đến thủ tục xác lập và thực thi quyền sở hữu công nghiệp. Khách hàng hiện nay thường ít chú ý đến sự khác biệt giữa tổ chức dịch vụ thông thường và dịch vụ đại diện sở hữu trí tuệ. Vậy, đại diện sở hữu trí tuệ cần điều kiện gì? và có điểm gì đặc biệt tạo nên đặc trưng ngành kinh doanh có điều kiện này?
1. Đại diện sở hữu công nghiệp là gì?
Hiểu một cách chính xác, đại diện sở hữu công nghiệp là nội dung nói đến dịch vụ pháp lý được ghi nhận là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Việt Nam. Cụ thể, Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành quy định tổ chức hoạt động dịch vụ đại diện SHCN cần có chứng chỉ hành nghề khi đăng ký kinh doanh dịch vụ này.
Dịch vụ liên quan đến tài sản - quyền sở hữu trí tuệ
Theo đó, nhắc đến đại diện sở hữu công nghiệp là đang nhắc đến tổ chức tổ chức hoạt động dịch vụ đại diện SHCN và cá nhân hành nghề đại diện trong tổ chức đó. Thông thường, cá nhân hành nghề cần học và thi đạt để được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chứng chỉ hành nghề.
2. Dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp bao gồm những gì?
Dịch vụ sở hữu công nghiệp về cơ bản có thể thực hiện các dịch vụ dưới đây:
- Đại diện khách hàng là tổ chức/ cá nhân có nhu cầu về việc xác lập và đảm bảo thực thi quyền SHCN trước nhà nước. Một số nội dịch vụ thể như: đại diện nộp và theo dõi đơn đơn ký bảo hộ đối tượng SHCN (nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp, sáng chế,….), yêu cầu giám định nhãn hiệu có hành vi xâm phạm quyền SHCN, yêu cầu phản đối cấp văn bằng đối với đơn đăng ký đã được Cục Sở hữu trí tuệ công bố,….
- Tư vấn các vấn đề liên quan đến thủ tục xác lập và thực thi quyền SHCN, cụ thể như là: tư vấn về nhãn hiệu và thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, tư vấn giải quyết các hành vi xâm phạm quyền SHCN từ bên thứ ba,…
- Các dịch vụ khác có thể phát sinh liên quan đến thủ tục xác lập và thực thi quyền SHCN.
Tư vấn và đại diện xác lập, đảm bảo quyền sở hữu công nghiệp
Về cơ bản, tổ chức đại diện sở hữu trí tuệ cần đáp ứng các điều kiện về “đại diện”. Theo đó, tổ chức chỉ thực hiện các công việc trong phạm vi được ủy quyền từ khách hàng. Đồng thời, tổ chức có thể ủy quyền lại cho tổ chức dịch vụ đại diện sở hữu khác (có sự đồng ý bằng văn bản của bên ủy quyền).
3. Đại diện sở hữu công nghiệp không được thực hiện các hoạt động nào?
Pháp luật hiện hành quy định rõ về các hoạt động mà đại diện sở hữu công nghiệp không được thực hiện, cụ thể:
- Đồng thời đại diện cho các bên tranh chấp với nhau về quyền SHCN.
- Rút đơn yêu cầu văn bằng bảo hộ hoặc tuyên bố từ bỏ sự bảo hộ, rút đơn khiếu nại về việc xác lập quyền SHCN mà cần có văn bản cho phép của người ủy quyền đại diện.
- Có hành vi lừa dối hoặc ép buộc khách hàng giao kết và thực hiện hợp đồng dịch vụ đại diện SHCN.
Tổ chức dịch vụ đại diện sở hữu công có thể từ bỏ hoạt động dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp. Trường hợp này, tổ chức cần tiến hành chuyển giao hợp pháp công việc đại diện chưa hoàn tất cho tổ chức đại diện SHCN khác nhằm đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.
4. Điều kiện để trở thành đại diện sở hữu công nghiệp
Đại diện sở hữu công nghiệp là ngành dịch vụ có điều kiện cần lưu ý. Theo đó, Cục Sở hữu trí tuệ có những quy định hướng dẫn về các điều kiện để được kinh doanh dịch vụ này, cụ thể:
- Tổ chức cần là doanh nghiệp/ hợp tác xã/ tổ chức hành nghề luật sư/ tổ chức dịch vụ khoa học và công nghệ được thành lập và hoạt động theo luật (trừ trường hợp là tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài hành nghề tại Việt Nam).
- Tổ chức có chức năng hoạt động dịch vụ đại diện SHCN được ghi nhận trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký hoạt động,….
- Người đứng đầu tổ chức hoặc được người đứng đầu tổ chức ủy quyền đáp ứng các điều kiện hành nghề dịch vụ đại diện SHCN.
Điều kiện để trở thành đại diện sở hữu công nghiệp
Theo đó, cá nhân đứng đầu tổ chức đáp ứng đủ điều kiện hành nghề dịch vụ đại diện sở hữu công nghiệp cần:
- Thường trú tại Việt Nam;
- Tốt nghiệp đại học;
- Đã trực tiếp làm công tác pháp luật về SHCN liên tục từ năm năm trở lên; hoặc, đã trực tiếp làm công tác thẩm định các loại đơn đăng ký SHCN liên tục từ năm năm trở lên; hoặc, đã tốt nghiệp khóa đào tạo pháp luật về SHCN được cơ quan có thẩm quyền công nhận;
- Không phải là công chức, viên chức đang làm việc tại cơ quan có thẩm quyền xác lập và đảm bảo thực thi quyền SHCN;
- Đạt yêu cầu tại kỳ kiểm tra nghiệp vụ đại diện SHCN do cơ quan có thẩm quyền tổ chức.
Đại diện sở hữu công nghiệp là ngành kinh doanh có điều kiện được pháp luật quy định cụ thể về điều kiện khi hoạt động. Theo đó, tổ chức kinh doanh dịch vụ đại diện sở hữu trí tuệ và người đứng đầu (hoặc được ủy quyền từ người đứng đầu) cần đáp ứng các điều kiện luật định nêu trên.